سی و هفتمین نشست هیات نمایندگان اتاق ایران با حضور وزیر امور خارجه برگزار شد.
محمد جواد ظریف که این روزها مذاکرات برجامی با کشورهای اروپایی را دنبال می‌کند، با حضور در جمع فعالان بخش‌خصوصی با نیازها و خواسته‌های اقتصادگردانان در زمینه دیپلماسی اقتصادی آشنا شد.
نشست هیات نمایندگان اتاق ایران با سخنرانی پیش از دستور محسن حاجی‌بابا آغاز شد و پس از آن با ورود وزیر امور خارجه و سخنرانی غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران وارد دستور جلسه شد.
محمدجواد ظریف ابتدا در جایگاه شنونده به سخنان فعالان اقتصادی از بخش‌های مختلف گوش سپرد تا با مشکلات بخش‌خصوصی در روابط بیین‌المللی به خصوص پس از خروج آمریکا از برجام آشنا شود.
پس از بیان دیدگاه‌های بخش خصوصی به سخنرانی پرداخت.
مشکلات بیمه‌ای تولیدکنندگان
محسن حاجی‌بابا، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در نطق پیش از دستور در سی‌وهفتمین نشست هیات نمایندگان به مشکلات حوزه تولید در ارتباط با سازمان تامین اجتماعی پرداخت. او در پنج مورد خطاب به سازمان تامین اجتماعی گفت:
1-انتظار داریم سازمان تامین اجتماعی در سال 1397 مانند سال گذشته، دفاتر یک سال را مورد بررسی قرار دهد.
2- این بخشنامه و توافق دائمی باشد و نیازی به ابلاغ هر ساله نداشته باشد.
3- اگر به هر دلیلی دفاتر واحدهای تولید در سال‌های گذشته بررسی نشده، رسیدگی به این دفاتر عطف به ماسبق نشود.
4- تاکید بر رسیدگی دفاتر بر مبنای حقوق و کارکنان این واحدها صورت گیرد، مگر اینکه کارکنان واحدها شکایت کنند؛ در صورت شکایت، حقوق شاکی مورد رسیدگی قرار گیرد.
5-عملکرد مدیران و مسئولان شعبی که از موارد فوق تخلف کنند، نظارت و رسیدگی شود.
تصمیمات سیاسی و اقتصادی هم‌راستا شود
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نشست سیوهفتم هیات نمایندگان اتاق ایران گفت: رویکرد خوب وزارت امور خارجه در اهمیت دادن به دیپلماسی اقتصادی و پیوند خوب آن با دیپلماسی سیاسی و توجه به مشارکت بخش خصوصی جای تقدیر دارد.
رئیس پارلمان بخش‌خصوصی با اشاره به مشکلات ساختاری اقتصاد ایران اظهار داشت: سال‌هاست که در ایران نوآوری و خلاقیت منشأ و موتور خلق ثروت نیست و به‌جای آن واسطه‌گری و فروش ثروت‌های طبیعی منبع اصلی خلق ثروت هستند به همین علت اقتصاد ما با مشکلات جدی مواجه است.
وی ادامه داد: باید اذعان داشت که اقتصاد ما دچار نارسایی‌های اساسی و ساختاری است که ایجاد تنش‌های سیاسی و ایجاد سایه تحریم‌ها بر سر کشور طی چند سال اخیر صرفاً این نارسایی‌ها و مشکلات ساختاری را عیان‌تر و آشکارتر به نمایش گذاشت. همانظور که مقام معظم رهبری فرمودند: نباید مسائل اقتصادی کشور را به برجام و امثال آن گره زد.
شافعی افزود: مسائل و مشکلات اقتصادی در داخل کشور نباید به‌گونه‌ای طراحی و موردبحث قرار گیرد که گویی علت‌العلل تمام مشکلات، تحریم‌ها بوده و با رفع این تحریم‌ها اقتصاد شکوفا خواهد شد. متأسفانه باید گفت باگذشت 12 سال از تحریم‌های هسته‌ای اقدامات سازنده‌ای برای حل مشکلات ساختاری در حوزه اقتصاد کشور انجام نشده است. پس از توافق صورت گرفته با کشورهای مقابل، بازهم فرصت داشتیم تا با اتخاذ سیاست‌های صحیح، به‌موقع و با تکیه‌بر فرمان اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری دست به اقدامات اساسی و اصلاحات ساختاری و اساسی برای تقویت اقتصاد بزنیم.
رئیس اتاق ایران خطاب به وزیر امور خارجه گفت: امروز امنیت و اقتدار سیاسی کشورها در دنیا صرفاً به توان نظامی و تسلیحاتی آن‌ها گره نخورده است بلکه ارتباط نزدیکی به توان اقتصادی و تولیدی و صادراتی آن‌ها نیز دارد. امروزه جذب سرمایه بدون حضور در جریان گسترده و پویای جهانی‌شدن اقتصاد (با هر عقیده‌ای که نسبت به آن داشته باشیم) ممکن نیست. برای چنین حضوری باید بر اتحادیه‌های منطقه‌ای کوچک و بزرگ تکیه زد.
وی، خروج ترامپ از برجام را یک بزنگاه تاریخی پیش روی دولتمردان دانست و گفت: اتخاذ تصمیمات صحیح و به‌موقع برای به‌سلامت عبور کردن از این بزنگاه در این لحظه مهم تاریخی می‌تواند تضمینی مهم به‌جامعه و مردم جهت دستیابی به آینده‌ای روشن و همراهی آن‌ها با دولتمردان باشد. کشور نیازمند اصلاح و بازبینی تصمیمات گذشته خود است نباید مردم را ناامید کرد باید از فرصت سوزی طولانی گذشته دست بکشیم. دفاع و تکیه‌بر تداوم روندهای موجود اقتصاد، کشور را به نقاط نامطمئن‌تر سوق خواهد داد.
شافعی گفت: سال‌هاست که تصمیم گیران تصمیمات سخت اما اثرگذار که منافع بلندمدت کشور و مردم را تأمین می‌کند را با تعویق انداخته‌اند و صرفاً با نگاهی کوتاه‌مدت و تصمیماتی آسان‌تر اقدام به تصمیم‌گیری و ارائه راهکار کرده‌اند. وضعیت خطیر کشور در زمان حال دیگر مجال فرصت سوزی را ندارد و باید تن به تصمیمات سخت اما اثربخش داد. باید دیگر قبول کنیم که شرایط غیرعادی را هیچ‌گاه نمی‌شود با تصمیمات عادی مدیریت کرد.
رئیس اتاق ایران ادامه داد: نظام تصمیم‌گیری اقتصادی ما نیازمند اصلاح است. تصمیمات وزارت خارجه و نظام تصمیمات اقتصادی کشور هم‌راستا باهم و در جهت تقویت و افزایش اقتدار اقتصادی و سیاسی کشور حرکت کنند. باید ثبات سیاسی به کشور بازگردد و در یک فضای امن سیاسی و مبتنی بر اعتماد برای افزایش توان تولیدی و اقتصادی کشور کوشید تا شاهد حفظ هر چه بیشتر قدرت کشور خود در منطقه و جامعه بین‌الملل باشیم. راه‌حل برگشت آرامش و حفظ امنیت از مسیر افزایش توان اقتصادی کشور می‌گذرد. با تصمیمات منفعل مقطعی و کوتاه‌مدت دیگر نمی‌شود با مشکلات فعلی روبرو شد. به فرمایش مقام معظم رهبری در قضایای بعدی باید مراقب بود تا این تجربه‌ها تکرار نشوند و از یک سوراخ دو بار گزیده نشویم.
وی اظهار داشت: توقع به‌جا و منطقی ما این است که در شرایط پیش رو و در مقابل مضیقه‌هایی که برای فعالان اقتصادی کشور ایجاد می‌شود، شرایط سهل برای مقابله را برای آن‌ها فراهم کنیم. راه مقابله با تحریم‌ها فراهم کردن تسهیلات در کسب‌وکار فعالان اقتصادی است نه اینکه هر چه تحریم‌ها افزایش یابد بندهای جدیدی به دست خود بر پای فعالان اقتصادی بسته شود.
رئیس پارلمان بخش خصوصی بیان داشت: رفع مشکلات داخلی با فراهم نمودن شرایط مقابله با تحریم‌ها، ابتدایی‌ترین کاری است که باید انجام شود. ما مصرانه خواستاریم که تسهیل در مقابل تحریم را در فعالیت‌های اقتصادی در همه ابعاد سرلوحه کار قرار دهیم.
وی ادامه داد: در سال گذشته پیشنهادی در اتاق ایران مطرح شد که برای جلوگیری از تصمیمات منفعل و تمرکز در تصمیم‌گیری و بر اساس تجربیات موفق برای برون‌رفت از این وضعیت، بایستی یک‌نهاد فرا قوه‌ای با مشارکت قوای حاکمیتی، بخش دانشگاهی و بخش خصوصی شکل گیرد تا بتواند جدای از دیدگاه‌های بخشی، گروهی و حزبی و صرفاً با دنباله‌روی منافع بلندمدت کشور به ارائه طریق بپردازد و اقتصاد ایران را از وضعیت فعلی خارج کند. خوشبختانه بافرمان مقام معظم رهبری شورای هماهنگی اقتصادی شکل‌گرفته که امیدواریم بر اساس پیشنهاد ارائه‌شده امکان حضور نمایندگان بخش خصوصی نیز فراهم شود. البته بخش خصوصی اگرچه می‌تواند مکمل بخش دولتی باشد اما این بدان معنا نیست که وصله‌ای در کنار این بخش و برای تکمیل آن تلقی شود.
غلامحسین شافعی تاکید کرد: امروز وقتی صحبت از اقتصاد مقاومتی و مشارکت تمامی ملت در ساخت کشور می‌شود بایستی در عمل این مشارکت درخواست و پشتیبانی شود. نقش بخش خصوصی باید بتواند با نظرات کارشناسانه و با تجربیات ارزنده‌ای که در عرصه عمل و ارتباط با جامعه و اقتصاد جهانی داشته است، هموار کننده مسیر و پشتیبان نظرات درست و مستند کارشناسی دولت باشد. این نظرات باید شنیده شود و درصورتی‌که از بعد کارشناسی درست بود، اگرچه موردپسند بخشی از بدنه دولت نباشد، عملیاتی و اجرایی شود.
درخواست رییس اتاق قزوین برای هدف‌گذاری دولت در تولید و اشتغال
علیرضا کشاورز قاسمی رییس اتاق قزوین از دیگر سخنرانان حاضر در نشست هیات نمایندگان اتاق ایران، با طرح این سوال که دولت تا چه اندازه در راستای مهمترین اولویت‌های خود یعنی تولید و اشتغال حرکت کرده است، گفت: واحدهای تولیدی استان قزوین در ابتدای سال حدود 2 هزار نفر نیرو تعدیل کردند که با ادامه روند فعلی و افزایش تحریم‌ها، پیش‌بینی می‌شود نرخ بیکاری از 12.1درصد تا پایان سال گذشته، به 15 درصد تا پایان سال 97 برسد.
رئیس اتاق قزوین با اشاره به این موضوع که به موازات کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در کشور، شاهد خروج سرمایه هستیم، تصریح کرد: طی دو سال گذشته، 59 میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است و این شرایط ایجاب می‌کند تا هدف‌گذاری دقیقی برای تولید و اشتغال صورت بگیرد.
به گفته کشاورز قاسمی، اعتراضات کارگری برای دریافت مطالبات، ناشی از ایجاد فضای پرچالش تولید در کشور است و تنها در استان قزوین، بیش از 5 هزار نفر مطالبات خود را از دولت دریافت نکرده‌اند.
رئیس اتاق قزوین از وزیر امور خارجه خواست تا تضمینی برای صاحبان کسب و کار فراهم شود تا آنان به ادامه فعالیت در آینده امیدوار باشند.
تحریم‌های بانکی مانع اصلی توسعه صادرات است
جمال رازقی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز در خصوص مسائل و مشکلات صنعت و تحریم‌های خارجی بیان کرد: در حال حاضر تحریم اقتصادی و تحریم بانکی دو معضل عمده فعالان اقتصادی است که باعث شده بسترهای لازم برای خروج سرمایه از کشور فراهم نشود.
او با انتقاد از عملکرد دولت در این خصوص افزود: متاسفانه تا کنون اقدام شایسته‌ای از سوی مسئولان انجام نشده و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاری خارجی و محدودیت‌های صادراتی تنها گوشه‌ای از اثرات ناشی از تحریم‌های بانکی در وضعیت فعلی است.
اقتصادی داریم که همه به هم بدهکارند
علی سنگینیان عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران طی سخنرانی در این نشست گفت: مشکلات نظام بانکی این روزها بر کسی پوشیده نیست و متاسفانه در فضای اقتصادی زندگی می‌کنیم که دولت به بانک‌ها، بانک‌ها به بانک مرکزی، تامین اجتماعی به بیمارستان‌ها و به این ترتیب همه به هم، بدهکار هستند. حجم این بدهی‌ها آنقدر بزرگ شده است که ادامه فعالیت جاری کسب و کارها را با مشکل مواجه کرده است.
او در توضیح علت ایجاد این چرخه بدهی‌ها بیان کرد: دلیل این امر کسری بودجه دولت، تلاش دولت برای جبران این کسری، ایجاد تعادل در بودجه از محل نپرداختن سهم صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، فروش اوراق مشارکت، استقراض از بانک مرکزی و... بوده است.
سنگینیان تصریح کرد: متاسفانه دولت با هدف ایجاد این تعادل، عدم ثبات را به دیگر بخش‌ها سرایت داده و کشور دچار سنت غلطی شده است که همه از هم قرض می‌گیرند.
به اعتقاد عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، این عدم تعادل در کشور، اثرات جبران‌ناپذیری ابجاد کرده است؛ بطوریکه در حال حاضر بانک سودده در کشور نداریم و در شرایطی هستیم که حتی با پول هم نمی‌توانیم پول دربیاوریم. از طرفی تلاش بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود بین بانکی، سبب شکل‌گیری شکاف دارایی و بدهی در بانک‌ها شده است و این نگرانی وجود دارد که نظام مالی دچار فروپاشی شود.
عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران در پایان اظهار کرد: در حال حاضر درآمدها، کفاف بدهی‌ها را نمی‌دهد و اقتصاد کشور به شکلی است که کالاهای عادی مثل ماشین یا موبایل جزو کالاهای سرمایه‌ای محسوب می‌شوند. علاوه بر این هرکس بنابر سلیقه خود نه براساس مکانیزم بازار، تلاش می‌کند تا بازار را کنترل کند.
هشدار کاهش فروش نفت
رضا پدیدار عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران که سخنرانی خود را با موضوع مسائل صنعت نفت ایران و تحریم‌های خارجی ارائه داد، نسبت به کاهش فروش طلای سیاه هشدار داد و بیان کرد: قبل از طرح موضوعات اصلی مرتبط با شرایط تحریم جدید، انتظار می‌رود که تیم اقتصادی و دیپلماسی کشور از یک طرف و از طرف دیگر حمایت اتحادیه اروپا از حفظ برجام بتواند از بحران در حال وقوع جلوگیری کند.
بنابر گفته‌های عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران، با تحقق فصل جدید تحریم‌ها در سطح وسیع، احتمال می‌رود با کاهش خرید قریب به 700هزار تا یک میلیون بشکه نفت مواجه شویم که تبعات بسیاری در تمامی بخش‌های اقتصادی خواهد داشت.
پدیدار با بیان این موضوع که واردات، نیاز و زیربنای اقتصاد است در پایان پیشنهاد داد تا با کاهش درآمدهای نفتی و توقف تولید، به دنبال ایجاد بازارها و مشتریان جدیدی در خارج باشیم. ضمن اینکه باید اعتقاد، اعتماد و باور به بخش خصوصی تقویت شود.
عدم شفافیت؛ مهمترین مانع حضور شرکت‌های بزرگ در ایران
شریف نظام مافی رئیس اتاق ایران و سوییس دیگر سخنران حاضر در نشست هیئت نمایندگان اتاق ایران، بیان کرد: متاسفانه در چند ماه گذشته شاهد کوچک شدن و تعطیلی شرکت‌های خارجی بزرگی مانند توتال هستیم که دلیل اصلی آن به عدم شفافیت برمی‌گردد.
او با بیان این موضوع که سونامی اقتصادی در راه است و نیاز به راهکار بانکی داریم، تاکید کرد: در شرایط کنونی راهکارهای متعددی وجود دارد؛ به شرط اینکه بخش خصوصی امکان فعالیت داشته باشد.
بخش خصوصی را سفیر خود کنید
ناصر ریاحی رییس کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران که خود از فعالان دارویی کشور محسوب می‌شود، با اشاره به مشکلات و مسایل موجود در حوزه دارو، بیان کرد: مهمترین مشکل ما در حال حاضر اقتصادی است که برای مذاکره با افراد اقتصادی، ضروری است بخش خصوصی با صنعتگران و بازرگانان وارد مذاکره شود.
ریاحی در توضیح مشکلات فعالان صنعت داروسازی کشور، بیان کرد: در حالی‌که 20 تا 30 درصد هزینه‌های بانکی در صنعت داروسازی برآورده شده، میانگین سود در این صنعت 10 تا 15 درصد است. از طرفی زمان پرداخت مطالبات شرکت‌های داروسازی از 60 روز به بیش از یک سال رسیده است که این موضوع در کنار مشکلاتی مانند فشار بیمه و مالیات، فعالیت را برای داروسازان دشوار کرده است.
رییس کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران با انتقاد از عدم توجه دولت به بخش خصوصی گفت: متاسفانه در طول این سال‌ها دولت، بخش خصوصی را کنار گذاشت، حتی زمانی که این بخش خواست یک غلط املایی از بخشنامه‌های دولت بگیرد، مورد توجه قرار نگرفت. با این حال این بخش همچنان سرپاست و پیشنهاد می‌شود بخش خصوصی سفیر دولت شود تا مذاکره‌های اقتصادی دولت توسط این بخش انجام شود.